Mısır’ın ABD’den gelen süt ürünlerini helal sertifikasyonundan muaf tutması ülkede tartışma yarattı.
Mısır hükümetinin, Amerika Birleşik Devletleri’nden ithal edilen süt ürünlerini “helal” sertifikası şartından muaf tutma kararı, Mısır’da geniş çaplı tartışmalara yol açtı.
“Helal sertifikası”, onaylı bir kurum tarafından verilen ve bir gıda veya gıda dışı ürünün, üretim, ambalajlama ve taşıma aşamalarının tamamında İslami şeriat hükümlerine uygun olduğunu belgeleyen bir belgedir.
Bu sertifikalar genellikle et ve kümes hayvanı ürünlerini kapsar, ancak son yıllarda süt ürünleri, işlenmiş gıdalar, kişisel bakım ürünleri ve benzeri alanlara da uygulanmaya başlamıştır.
Mısır Başbakanı Dr. Mustafa Madbuli, 2025 yılı Mısır-Amerika Birleşik Devletleri Politika Liderleri Forumu’nun açılış oturumunda yaptığı açıklamada, hükümetin, ABD’den ithal edilen süt ve süt türevi ürünlerin helal sertifikası alma zorunluluğunu kalıcı olarak kaldırmayı kabul ettiğini söyledi. Madbuli, bu adımın Amerikan ortakla ticaretin kolaylaştırılmasına ve ithalatın Mısır pazarı lehine hızlandırılmasına doğrudan destek niteliği taşıdığını belirtti.
Karar, Mısırlılar arasında, ithal ürünlerde şer’i kuralların göz ardı edilme ihtimaline dair endişeler doğurdu.
Mısır Başbakanlık Sözcüsü Danışman Muhammed El-Humsani, helal sertifikası zorunluluğunun yalnızca süt ürünleri için kaldırıldığını söyledi.
Bir televizyon konuşmasında yaptığı açıklamada, süt ürünlerinin daha önce et ürünleriyle aynı şekilde “helal” sertifikasına tabi olduğunu ifade etti.
Bu sertifikanın ithalatçılar için ilave bir yük teşkil ettiğini, bu nedenle süt ürünleri için bu adımın kaldırıldığını belirtti.
İthal edilen etlerin hâlâ helal sertifikasıyla birlikte sunulmasının zorunlu olduğunu vurgulayan Humsani, kararın yalnızca süt ürünlerini kapsadığını yineledi.
Humsani, Tarım Bakanlığı’nın helal sertifikası veren şirketleri onaylayan yetkili kurum olarak görevlendirildiğini belirterek, şu an yalnızca bir şirketin bu sertifikayı verdiğini söyledi.
Şeffaflığı ve piyasa rekabetini desteklemek adına, helal sertifikası verecek şirketleri Tarım Bakanlığı’nın onaylaması yönünde karar alındığını ifade etti.
Humsani, kararın, helal sertifikası vermeye yetkili kurumların sayısının artırılması ve çeşitlendirilmesi amacıyla Tarım Bakanlığı’nın gerekli adımları atmasını hedeflediğini ve bu adımın özel sektöre daha fazla alan açacağını belirtti. Bu konuda daha önce çeşitli şikâyetlerin olduğu da ifade edildi.
Ayrıca, helal sertifikası gerektiren ürünlerin değerlendirme ve uygunluk ücretlerinin düşürülmesi yönünde bir çalışma yapılacağını ve bu adımın ürün fiyatlarının vatandaş lehine düşmesini sağlayacağını ekledi.
Öte yandan, geçtiğimiz Ocak ayında, ABD’nin New Jersey eyaletinden eski senatör ve Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, Mısır hükümetinden rüşvet almak ve yolsuzluk suçlarından 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Aynı davada, Mısır asıllı Amerikalı Wael Hanna da Senatöre rüşvet verdiği gerekçesiyle 8 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Verilen rüşvetler arasında bir Mercedes araç, mücevherler, lüks seyahatler ve Washington’da lüks bir daire yer aldı.
Mısır hükümeti, daha önce ABD’den et ithalatında helal sertifikası verme yetkisine sahip yedi Amerikan şirketi bulunmasına rağmen, bu alanda hiçbir geçmişi ya da İslami helal şartlarıyla ilgili bilgisi olmayan Wael Hanna’nın şirketine tek yetkiyi vererek, bu alanda tekel oluşturmasına izin verdi.
Mısır hükümeti, bu tarihten sonra diğer Amerikan şirketlerinden gelen helal belgelerini reddetti ve yalnızca Hanna’nın şirketinin verdiği belgeleri kabul etti.
Yeni tekeli elinde bulunduran şirket, helal sertifikası bedelini her sevkiyat için 5.000 dolara yükseltti. Oysa daha önce bu ücret ton başına yalnızca 10 ila 20 dolar arasında değişiyordu.
Mısır ile ABD arasındaki toplam ticaret hacmi 2024 yılında 9,8 milyar Amerikan doları olarak kaydedildi. Bu rakam, 2023 yılındaki 7,1 milyar dolara göre %37,4 oranında artış göstermiştir. Bu veriler, Nisan ayında Mısır İstatistik Kurumu tarafından açıklandı.